Veldbonen in de vleeskippensector kan dat?

Op zoek naar optimalisatie op het gemengde landbouwbedrijf

Ergens diep in de Westhoek , tegen de Franse grens, heeft Spoormans een vleeskippenklant die reeds enkele jaren zoekt naar een optimale symbiose tussen zijn hoofdactiviteit akkerbouw, en zijn nevenactiviteit vleeskippen, maw: “Hoe kan ik een maximale toegevoegde waarde creëren aan de eigen geteelde akkerbouwproducten, met respect voor milieu en omgeving?”

Voor iedereen in de vleeskippensector lijkt het vandaag vanzelfsprekend wat deze symbiose betekent : tarwe verbouwen, en zowel de tarwe als het tarwestro gebruiken voor de vleeskippen, en kippenmest teruggeven aan de akkerbouw. Dit klopt ook, maar de symbiose gaat bij deze klant een stuk verder: mais onder gedroogde en gebroken vorm, of onder de vorm van ccm was een optie, maar was voor hem als akkerbouwer geen echte uitdaging. Bovendien past deze teelt iets minder in zware grond, en minder in zijn teeltplan. Hij zocht eerder naar een win-win oplossing voor zowel de akkerbouw als voor de vleeskippen, en dat werden veldbonen.

Veldbonenteelt implementeren in vleeskippenvoeder

Eén van de belangrijkste eiwitaanvoerders voor vleeskippenvoer is soja en sojaproducten : een grondstof die het milieu zwaarder belast dan gewenst : deze grondstof komt van over zee ( Zuid-Amerika), en in het verleden moest een deel van het Amazonewoud wijken om méér soja te kunnen telen. Niet echt een ecologisch juiste keuze dus. Momenteel worden in West-Europa nogal wat initiatieven genomen om Europese soja te telen, maar het vraagt nog een aantal jaren oefening om het product zowel voor de veehouder als voor de akkerbouwer interessant te maken. Bij de veldbonen en meer specifiek de Tundrarassen, ligt dat anders:

• Gedijen goed in relatief zware grond (Westhoekpolders)

• Zijn vlinderbloemigen en vragen 0 stikstofbemesting

• Vergelijkbare zorg zoals tarwe, maar vraagt aangepaste dieptezaai

• Geen duivenschade

• Bonenstro blijft op het veld, wegens minderwaardig voor veehouderij, maar daardoor verarmt de grond minder

• Geeft de grond nadien een betere structuur.

• Het oogstrisico is hoger dan bij tarwe, maar dat is niet anders bij soja of koolzaad

Waar sojateelt in het beste geval 2500 à 3000 kg oogst/ha kan geven, geven veldbonen vlot 4800 à 5800 kg/ha. Het eiwitgehalte bedraagt 25 à 30% (vs soja 30 à 35%). Samen met een supplementaire VLI-premie van 600€/ha per jaar indien de eigen geteelde eiwitgrondstof voorzien wordt voor dierlijke consumptie, zorgt dit niet alleen voor de akkerbouwer, maar ook voor de vleeskippenhouder voor een win-win situatie!

85% van de jaarlijkse oogst van de 15 à 18 ha veldbonen wordt gevoederd aan de vleeskippen op het bedrijf : voorlopig gebeurt dit on top, a rato van +/- 4 à 4.5% van het totale rantsoen, naast een iets hoger % toegevoegde tarwe dan nutritioneel voorgeschreven : de combinatie van beide vermijdt verkeerde eiwit- en energiegehaltes van het voer. De vorm waaronder de veldbonen toegevoegd worden aan het voer vroeg wél wat aanpassingen: in oorsprong grof gemalen, was er teveel stoffractie, later werd hij geplet, maar voor jonge kuikens was dit moeilijker opneembaar, en nu is de ideale structuur gevonden : breken tussen getande walsen. De gebroken veldbonen worden aan het kippenvoer toegevoegd à +/- 8% vanaf de leeftijd van 2 weken, tot maximaal 5 weken. De gemiddelde voerprijs over de ganse opzetronde kan daardoor ongeveer 2 tot 5 €/ton lager gehouden worden (momenteel wordt tarwe gerekend aan 210€/ton, gebroken veldboon aan 270€/ton), zonder toe te geven aan het technisch resultaat van de vleeskippen.

Op die manier kan onze klant ruim 33% van zijn jaarlijkse akkerbouwoogst aan zijn kippen vervoederen, naast gebruik van stro of vlaslemen (vlas hoort ook tot zijn teeltplan) om de stallen in te strooien. In de toekomst moet het de bedoeling zijn dit percentage gevoelig op te trekken: gezien veldbonen zoals soja en erwten ANF’s (antinutritionele factoren) bevatten zouden de veldbonen eigenlijk getoast moeten worden. Tot nu is echter nog geen “reizende” toaster ter beschikking. Van zodra dat mogelijk is, kan de nutritionist van Spoormans een speciale formule maken voor dit bedrijf : een formule met beduidend minder sojaproducten, en beduidend méér veldbonen.

Duimen maar dat het bedrijf in de toekomst misschien 50% van zijn akkerbouwoogst ter plaatse kan omzetten in een smakelijk stukje kip!